Русия барои таҳсили шаҳрвандони Тоҷикистон дар муассисаҳои оливу касбии ин кишвар 342 бурсия ҷудо кардааст. Ин бурсияҳо танҳо барои донишгоҳ ва коллеҷу омӯзишгоҳҳои ин кишвар ихтисос дода шуда, ҳанӯз шумори квотаҳо барои довталабон дар филиалҳои донишгоҳҳои Русия дар Тоҷикистон эълон нашудааст.
Соли 2015 Русия барои шаҳрвандони Тоҷикистон 685 бурсия ихтисос дод, ки ҳам ба муассисаҳои олии Русия ва ҳам намояндагии ин муассисот дар Тоҷикистон равон шуда буд.
Интихоби довталабон барои таҳсил дар донишгоҳҳои Русияро Маркази барномаҳои байналмилалии Вазорати илм ва маорифи Тоҷикистон ва намояндагии илм ва фарҳанги Русия дар Душанбе ба дӯш доранд.
Бино ба гуфтаи масъулини Тоҷикистон, кишвари мо аз ҷониби Русия он ихтисосҳоеро дархост мекунад, ки барои иқтисоди кишвар зарурӣ мебошанд. Ба таъкиди ӯ, бо назардошти ҳамин дархости ҷониби Тоҷикистон, Русия имсол барои шаҳрвандони кишвар бештар бурсияҳои таҳсил дар соҳаи тиб, риёзӣ ва амнияти иттилоотӣҷудо кардааст.
Ба иттилои Маркази барномаҳои байналмилалии Вазорати маориф, дар ҳоли ҳозир дар тамоми минтақаҳои кишвар нуқтаҳои бақайдгирӣ таъсис ёфтааст. Довталабони тоҷик метавонанд барои ширкат дар озмуни дарёфти бурсияҳо пас аз 19 марти соли равон имтиҳон бисупоранд. Гуфта мешавад, барои ширкат дар озмун, донистани забони русӣ зарур аст ва имтиҳонот дар шакли тестӣ баргузор мешаванд. Таҳсили афроде, ки аз озмун мегузаранд дар донишгоҳҳои Русия ройгон аст ва вобаста ба сатҳи дониши худ ҳуқуқи моҳона (стипендия) низ дарёфт хоҳанд кард.
Маркази барномаҳои байналмилалии Вазорати маориф ва илм иттилоъ медиҳад, ки Русия бо ихтисоси то ду ҳазор бурсия барои шаҳрвандони Тоҷикистон пешсаф аст. Довталабони таҳсил дар хориҷ, ба хусус Русияву Белорус ва Чинро бештар интихоб мекунанд.
Дар ҳамин ҳол, иддае аз ҷавонони довталаб ба шаффоф будани раванди имтиҳонот дар Марказҳои тестӣ шакк доранд.
Зимнан, тибқи омори расмӣ, феълан дар донишгоҳҳои хориҷӣ бештар аз 30 ҳазор донишҷӯи тоҷик таҳсил мекунанд. Ва танҳо дар як соли ахир 5 ҳазор ҷавон аз Тоҷикистон барои таҳсил ба хориҷа рафтаанд.
Соли гузашта, ҳатто бархе аз донишгоҳҳои Тоҷикистон маҷбур шуданд, ки бо сабаби набудани довталабон аксари курсҳои шартномавии худро бубанданд.
Бо вуҷуди афзоиши довталабони таҳсил чӣ дар хориҷ ва чӣ дар дохили кишвар, ҳанӯз ҳам бархе аз соҳаҳои кишвар ба камбуди кадрҳои баландихтисос эҳтиёҷ доранд. Мутахассисони ватанӣ аксар ҷавобгӯйи меъёри тахасуси хеш нестанд ва мутахассисони дар хориҷ таҳсилдида намехоҳанд, ки бо маоши андак дар Тоҷикистон кор кунанд. Аз ин рӯ зарур аст, то масъулини тоҷик дар бораи таъмини ин мутахассисони бартар ба ҷойи кор дар Ватан фикр кунанд. Зеро:
Худо он миллатеро сарварӣ дод,
Ки тақдираш бо дасти хеш бинвишт,
Ба он миллат сару коре надорад,
Ки деҳқонаш барои дигарон кишт.
«Миллат»